Nội dung: "Giải Nhất TTVN là phần mềm mã nguồn mở. Vinacomm đã Việt hóa và mang đi dự thi." - Đây là kết luận của giới CNTT Việt Nam. Vậy BTC sẽ làm gì? Hội Tin học Việt Nam sẽ giải quyết ra sao? Và bao giờ "TRÍ TUỆ VIỆT NAM" sẽ được trả lại đúng nghĩa của nó.
Xin tổng hợp và tóm tắt lại những ý kiến xung quanh vụ việc này:
Ngày 29/11/2004. Trong giới CNTT Việt Nam đã lan truyền tin website www.tintucvietnam.com bị đánh sập. Tại thời điểm tôi nhận được và vào trang này thì thấy trang chủ của www.tintucvietnam.com là trang thông báo của Cpanel. Sau đó một thời gian thì trên trang chủ xuất hiện thông báo "chính thức bị hạ bệ" với tuyên bố "hackers phải tự đi đòi công lý".
 |
| Nhiều năm trôi qua nhưng với sự "innovation" của mình, các thủ đoạn của Thắng chưa bao giờ dừng lại |
Lý do đưa ra khi các hackers "hạ màn" cho trang này là sản phẩm iCMS là sản phẩm được Việt hóa và "cải tiến vài phần trăm" rồi mang đi dự thi. Sản phẩm này đã đoạt giải TTVN 2003 và, trớ trêu thay, giám khảo Vương Vũ Thắng người đã đoạt giải TTVN2001 đã ra mặt (đại diện cho Công ty Vinacomm) và tuyên bố mua lại nhóm phát triển iCMS với giá mười tỷ đồng để phát triển và thương mại hóa, nhưng nhóm phát triển này lại chính là... đồng sáng lập ra Vinacomm và Vương Vũ Thắng chính là thí sinh giấu mặt trong cuộc thi này! Giới CNTT nghi ngờ là Vương Vũ Thắng lại thực hiện tiếp chuyên bài này khi chính Vương Vũ Thắng lại là giám khảo "phụ trách chấm" sản phẩm FES của nhóm Fanxipan và chính là con đẻ của Vinacomm hay Vương Vũ Thắng ở cuộc thi năm nay TTVN2004.
Hãy phân tích nguyên nhân và quá trình của vụ việc này. Trước hết, nói về giải Nhất TTVN2001 và người đoạt giải chính là VVT. Năm 2001, Vương Vũ Thắng đã tham gia cuộc thi TTVN với sản phẩm là "Hệ thống thông tin trực tuyến VietNet và ứng dụng trên mạng Trí tuệ Việt Nam Online". Thực ra cũng là một sản phẩm được Việt hóa và mang đi dự thi. Đó là Snitz Forum, viết bằng ngôn ngữ ASP.
Tại thời điểm trao giải năm đó, tôi cảm thấy thất vọng, bực bội và cảm thấy bị xúc phạm nữa. Khi Ban giám khảo công bố giải Nhì thuộc về một sinh viên hay kỹ sư trường Bách khoa (tôi không nhớ chính xác 100%) với sản phẩm là phần mềm tự động tiện các vật thể 3D, sản phẩm này mặc dù chưa hoàn thành 100% những là sản phẩm có tính ứng dụng thực sự. Và tôi hồi hộp chờ đợi sản phẩm nào sẽ đăng quang và là TTVN của năm 2001. Nhưng khi đọc tên sản phầm của VVT lên thì tôi thực sự thất vọng, uất ức và chỉ muốn ĐẠP CÁI TIVI của nhà tôi lúc đó (đó là cảm giác thực sự lúc đó của tôi).
Các bạn hỏi vì sao lại như vậy ư? Bởi vì tôi quá hiểu cái diễn đàn TTVN ngày đấy, tôi quá hiểu cài phần mềm mã nguồn mở Snitz Forum và tôi dám nói rằng tôi hiểu và "sử dụng" Snitz Forum không kém gì Vương Vũ Thắng ngày đấy. Tôi cũng đã Việt hóa diễn đàn này và đưa vào sử dụng cho mình. Cái khác của sản phẩm "xin tạm gọi là chôm chỉa" của Thắng và cái diễn đàn của tôi ngày đấy là ở TTVN có một cái box "link" từ trang khác để tra từ điển trực tuyến. Đối với tôi, TTVN là sự tủi nhục và xúc phạm và giới CNTT hay ít nhất là với người đam mê tin học như tôi. Mấy ngày sau đó, tôi có trao đổi với bạn bè (những người đam mê và biết về tin học) về giải nhất TTVN năm đó. Mọi người đều đưa ra câu trả lời: "Thì TTVN là con đẻ của FPT, bố không chấm cho con nhất thì chấm cho ai?"!
Có lẽ các bạn mới không hiểu tại sao TTVN lại là con đẻ của FPT đúng không? Ngày đó, FPT có một mạng Intranet mang tên là "Trí tuệ Việt Nam" (một ở Hà Nội và một ở TP.HCM). Chúng tôi ngày đó đâu có biết rõ Internet như các bạn ngày nay, nó là một cái gì đó xa vời và hơi "quý tộc một chút", khi chúng tôi lên mạng thì chỉ là lên cái mạng intranet của FPT mà thôi, cái mạng tuy nhỏ bé nhưng thân thuộc và chỉ mất có 45.000đ thuê bao/tháng + phí điện thoại. Đến năm 2000, FPT xóa bỏ mạng Intranet này để lôi kéo tất cả cách thành viên đã sử dụng ttvn1998-2000beta này chuyển sang sử dụng thuê bao Internet của mình. Chiến dịch này bắt đầu từ Hà Nội khi mạng ttvn ở Hà Nội bị cắt trước, sau đó một thời gian đến TP.HCM. Và lúc đó TTVN.COM (trên Internet) đã ra đời (theo thông tin lan truyền thì dưới sự hậu thuẫn của FPT) với khuôn mẫu gần giống với mạng Intranet ngày trước để lôi kéo các thành viên cũ sử dụng.
Năm đó, TTVN đã đoạt giải Nhất (có phải là nước đi chiến lược của FPT hay không thì tôi không bình luận), điều đáng buồn ở đây là "Trí tuệ của Việt Nam" 2001 chỉ là việc giỏi tiếng Anh để Việt hóa cái diễn đàn có sẵn mà thôi! Đến năm 2002, giải Nhất của TTVN2002 là Hệ điều hành Việt Nam cũng được giới tin học cho rằng là sản phẩm "cũng chỉ đi Việt hóa" từ mã nguồn có sẵn (Lunix). Và đến năm 2003, giải Nhất của TTVN2003 là ICMS lại là phần mềm "chôm chỉa" về Việt hóa (theo như kết luận của những bạn yêu và đam mê CNTT của Việt Nam). Chỉ có điều chiêu bài đã quá cao tay mang về không ít "tỷ VNĐ" cho Vinacomm và mang lại cho giải TTVN một sự thất vọng về cách điều hành, chầm giải và nhất là ý nghĩa của cụm từ "TRÍ TUỆ VIỆT NAM" đã không còn nữa.
Thật ra, ngay từ ngày đầu khi tuyên bố iCMS đoạt giải Nhất, đã có tin đồn trong giới CNTT là iCMS là sản phẩm "đi ăn cắp" về Việt hóa rồi dự thi. Chỉ có điều không ai lúc đó có trong tay mã nguồn của iCMS để so sánh mà thôi. Sự thật được phơi bày khi mã nguồn của www.trituevietnam.com bị đánh cắp và phát tán để phân tích. Câu hỏi là tại sao đến sát ngày chung kết của TTVN2004 thì sự việc mới bung bét ra như vậy?
 |
| Trang mạng "Tin tức Việt Nam" của Vương Vũ Thắng đã biến hình dưới tên gọi mới: báo Dân Trí dưới quyền TBT Phạm Huy Hoàn - Trưởng ban tổ chức cuộc thi TTVN |
Thứ nhất: Đến thời điểm này, mã nguồn của iCMS mới được công bố rộng rãi mà "giới tin học ngầm" mới đưa được ra kết luận là ICMS là sản phẩm "đi ăn cắp".
Thứ hai: Các thí sinh phát hiện ra Vương Vũ Thắng đang thực hiện chiêu bài của năm trước vào đứa con đẻ của mình.
Thứ ba: "Giới tin học ngầm" nhận định đã đến lúc phải "tự đi đòi công lý". Nhưng nguyên nhân chính của việc này là việc Ban giám khảo các kỳ thi TTVN đã không công bố rộng rãi "đến mức có thể nhất" các sản phẩm đoạt giải. Những người như chúng tôi cũng chỉ biết được tên sản phẩm khi trao giải hoặc những thông tin "kiểu cưỡi ngựa xem hoa" qua các bài báo. BTC dường như quên rằng TTVN là sản phẩm của Trí tuệ Việt Nam, vậy thì sau khi "các vị đại diện" xét sản phẩm và công bố giải phải công bố cho chúng tôi (ít nhất là những gì thí sinh đã trình bày tại cuộc thi) để những người "yêu mến và quan tâm đến TTVN" hiểu rõ hơn sản phẩm đã thay mặt cho hàng vạn, hàng triệu "trí tuệ" chúng tôi được trao danh là Trí tuệ Việt Nam.
Sự việc các hacker tấn công các website để "tìm công lý" đã gây xôn xao trong giới CNTT. Nhưng BTC của TTVN vẫn cho rằng "không đủ chứng cớ để thẩm tra" và việc này chỉ tiến hành khi nhận được những văn bản kiến nghị của các cá nhân tổ chức. Điều đáng nói ở đây là cách làm "quan liêu hay gần như thế" của BTC. Khi vụ việc đã lan truyền "như tiếng trống trận" trong giới CNTT Việt Nam về vụ việc này và các hacker đã "hạ bệ" một vài website để yêu cẩu được trả lời cụ thể thì BTC vẫn ngồi chờ "văn bản" kiện của một ai đó mới tiến hành xem xét. Đâu rồi cái tâm của người "cầm cân nảy mực", đâu rồi trách nhiệm của của "những lão làng" trong giới CNTT Việt Nam trước "hậu quả" của những quyết định một năm trước?!
 |
| Liên minh hacker Việt Nam đi tìm công lý |
Nếu như cần phải có người "kêu kiện" thì BTC mới tiến hành xem xét thì tôi xin đứng ra "kêu": Tôi xin BTC TTVN trả lời cho tôi có đúng là iCMS là sản phẩm mang ra Việt hóa rồi mang đi dự thi hay không? Nếu đúng, BTC sẽ giải quyết như thế nào về giải thưởng TTVN2003?
Là một người ngoài ngành tin học, nhưng tôi đã theo dõi việc này từ lâu. Tôi thấy có mấy vấn đề cần nêu lên.Thứ nhất, việc iCMS sao chép mã của CMS.NET đã rõ ràng như ban ngày.Thứ hai, nhóm phát triển iCMS phải bị tước giải thưởng chứ không phải là "chúng tôi sẽ trả lại nếu không xứng đáng".
Thứ ba, công ty Vinacomm phải có trách nhiệm bồi thường những thiệt hại gây ra do bán phần mềm iCMS. Lý do là dùng họ phần mềm mã mở, nên bất cứ một ai cũng có thể phát hiện ra lỗ hổng và gây hậu quả nghiêm trọng về mặt an ninh, chính trị.
Thứ tư, cho đến ngày 7/12, trang web của Vinacomm đã bị đánh sập (trang web của công ty này dùng chính iCMS của họ), mà vẫn không tìm được nguyên nhân để khắc phục. Nếu trang web của những khách hàng của công ty này cũng bị đánh sập thì sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng như thế nào? Vì vậy, công ty này cần được đưa ra pháp luật để trừng trị về tội "vô ý gây ra hiệu quả nghiêm trọng". "Vô ý" ở đây có nghĩa là vô ý "đạo" mã nguồn, vô ý không biết là mọi người đều biết là mình "đạo", vô ý mang đi bán cho toàn những khách hàng là cơ quan quan trọng của nhà nước, vô ý bán với giá "cắt cổ" mà không bảo hành nổi ...
Nguyễn Quang Huy
Và Vinacomm đã thu lợi nhuận bất chính từ sản phẩm này. Vậy các cơ quan chức năng giải quyết ra sao? Quan trọng nhất là BTC rút ra bài học gì từ vụ việc này? Khi dự thi, iCMS đã khai báo có sử dụng một phần mã nguồn mở, vậy sao BTC đã không tìm hiểu ICMS đã sử dụng bao nhiêu % là mã nguồn mở (Xin đừng nêu lý do là không thể vì đã có người làm được và nhất là BTC đã cho sản phẩm này đại diện cho TRÍ TUỆ VIỆT NAM 2003.)
Nguyễn Hồng Giang (Trần Phú, Hà Nội)